Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2012

Μιά παράδοση εδώ και χρόνια

Στα Αγραφα ξέρουν από τσίπουρο


Εβραζε ο τόπος στη Ρεντίνα Καρδίτσας και το χωριό ήταν στο πόδι για το τσίπουρο που έβγαινε από τα καζάνια και έρεε άφθονο στα ποτήρια.


Στη Ρεντίνα τα καζάνια βράζουν και αποστάζουν τσίπουρο με τον παραδοσιακό τρόπο, χωρίς προσμείξεις που αλλοιώνουν τη γεύση
Στη Ρεντίνα τα καζάνια βράζουν και αποστάζουν τσίπουρο με τον παραδοσιακό τρόπο, χωρίς προσμείξεις που αλλοιώνουν τη γεύση


Με γίδα βραστή και σούπα αχνιστή, αλλά και τσίπουρο που άδειαζε και γέμιζε στα ποτήρια στο λεπτό, η αποκαλούμενη και «βασίλισσα των Αγράφων» απόλαυσε την 6η Γιορτή Τσίπουρου στις αρχές του μήνα, η οποία σηματοδότησε το τέλος των ρακοκάζανων και την αρχή του χειμώνα, εκεί ψηλά, όπου όλα θα παγώσουν και οι κάτοικοι θα κλειστούν στα σπίτια τους.

«Ηταν μια ξεχωριστή γιορτή, στην οποία συμμετείχε όλο το χωριό με χορούς και τραγούδια. Οι μεζέδες συνόδευαν το τσίπουρο και όταν το κέφι άναψε, στήθηκε ένα γλέντι χωρίς προηγούμενο», είπε στο «Εθνος» ο Παύλος Ραγιάς, πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Ρεντίνας, η οποία συνδιοργάνωσε τη γιορτή με το Δήμο Σοφάδων.

Ντόπιοι και επισκέπτες απόλαυσαν ξεχωριστές ώρες, ενώ νωρίτερα πέρασαν από το Μουσείο της Εθνικής Αντίστασης, όπου είδαν σπάνια ντοκουμέντα από την ιστορική περίοδο 1940-44, αλλά και από το Μουσείο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης με τις σπάνιες και πολύτιμες εικόνες που χρονολογούνται στον 16ο και 17ο αιώνα.

Βόλτα στα σοκάκια ενός χωριού με χαρακτήρα, τσίπουρο αυθεντικό και αχνιστή σούπα στην πλατεία
Βόλτα στα σοκάκια ενός χωριού με χαρακτήρα, τσίπουρο αυθεντικό και αχνιστή σούπα στην πλατεία

Οταν η βόλτα στα μουσεία, τα μνημεία και τα στενά σοκάκια τελείωσε, όλοι έσπευσαν στην πλατεία, όπου είχε στηθεί από νωρίς το απόγευμα ένα παραδοσιακό γλέντι και εκτός του τσίπουρου, «φωτιά» πήραν και τα... κλαρίνα.

Ανάμεσα σε τρεις νομούς
Στα Αγραφα ξέρουν από τσίπουρο
Η Ρεντίνα είναι ένας παραδοσιακός οικισμός σε υψόμετρο 800 μέτρων στα Αγραφα, στα όρια των νομών Ευρυτανίας, Φθιώτιδας, Καρδίτσας. Τα γραφικά σπίτια του χωριού βρίσκονται διάσπαρτα ανάμεσα σε παρθένα δάση δρυός και ελάτης, ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.


Η γεωργία, η κτηνοτροφία και η δασοκομία αποτελούν τις κύριες ασχολίες των μόλις 450 μόνιμων κατοίκων, ενώ αρκετοί απασχολούνται και με τον τομέα του τουρισμού. «Η γιορτή τσίπουρου αποτελεί θεσμό για την περιοχή και κάθε χρόνο εμπλουτίζεται με περισσότερες παράλληλες εκδηλώσεις. Ο κόσμος ανταποκρίνεται και διασκεδάζει με την ψυχή του», μας είπε ο κ. Ραγιάς.

Στη Ρεντίνα υπάρχουν καζάνια που βράζουν και αποστάζουν τσίπουρο με τον παραδοσιακό τρόπο, χωρίς προσμείξεις, και μάλιστα οι παραγωγοί βγάζουν μόνο «τράιο» (αυτό που είναι μία φορά ψημένο) και... σνομπάρουν αυτό με το γλυκάνισο, πιστεύοντας ότι αλλοιώνει τη γεύση και απευθύνεται στους λιγότερο μυημένους.

Στην 6η Γιορτή Τσίπουρου καταναλώθηκε μεγάλη ποσότητα τσίπουρου, την οποία πρόσφεραν παραγωγοί του χωριού αλλά και της γύρω περιοχής, ενώ... θυσιάστηκαν τέσσερις γίδες για την παρασκευή μιας πεντανόστιμης, αχνιστής σούπας.

ΡΕΝΤΙΝΑ
Ξακουστό κεφαλοχώρι

Η Ρεντίνα είναι από τα ξακουστά κεφαλοχώρια της Θεσσαλίας και μάλιστα την περίοδο της τουρκοκρατίας είχε σπουδαία ανάπτυξη στον οικονομικό και πνευματικό τομέα. Είναι χαρακτηριστικό πως οι εκκλησίες της περιοχής έχουν φιλοτεχνηθεί με εξαιρετικές αγιογραφίες και διαθέτουν πολύτιμα ιερά σκεύη, ενώ η κατασκευή των σπιτιών μαρτυρά την οικονομική άνθηση και τον πλούτο από εκείνα τα χρόνια. Από το 1978 έχει ανακηρυχθεί απαραδοσιακός οικισμός για τη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, κι έτσι η αρχιτεκτονική του χωριού παραμένει αμετάβλητη

Παρασκευή 9 Νοεμβρίου 2012

Μιά σταγόνα ιστορίας...!


Η πραγματική ιστορία της περιοχής Αγίας Σοφίας στη θέση Κορομπίλη Πύργου Υπάτης

Σ ε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων από το χωριό μας το 847 μ.χ ανεγέρθη ο Ναός της Αγίας Σοφίας στην θέση Κορομπίλη την οποία η παράδοση παρουσιάζει σαν Μεγαλοπρεπή και πολύ πλούσια .Σύμφωνα πάντα με την παράδοση η Μονή αυτή είχε πολλούς μοναχούς και ένα Μεγαλοπρεπή Ναό όμοιο με τον Ναό της Αγίας Σοφίας στη Κωνσταντινούπολη ,ενώ η κτηματική της περιουσία περιελάμβανε την περιοχή μεταξύ των χωριών Νιοχώρι -Δάφνη – Ανατολή – Μάρμαρα- Κολοκυθιά – Δίλοφο – Μεσοχώρι - Καστανιά και Πύργο.
Αυτή την τεράστια περιοχή την καλλιεργούσαν οι Κολίγοι του Μοναστηριού οι οποίοι κατοικούσαν σε δικό τους συνοικισμό με δική τους Εκκλησία τον Άγιο Δημήτριο.
Η σημερινή τοποθεσία του χωριού μας ,Αμπέλια ήταν οι αμπελώνες του Μοναστηριού και οι δεξαμενές αποθήκευσης του κρασιού ,ήταν στην σημερινή θέση Καρούτες (λέξη σλαβική που την συναντούμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας και σημαίνει ,αποθήκευση κρασιού).
Από τις δεξαμενές στις Καρούτες ,το κρασί μεταφερόταν απέναντι στο Μοναστήρι με δίκτυο πήλινων σωλήνων ,υπολείμματα αυτού του δικτύου βρίσκονται ακόμα και σήμερα. Το Μοναστήρι ήταν κτισμένο μέσα σε πυκνό δάσος από βελανιδιές ,δίπλα στο δημόσιο δρόμο της εποχής Λαμίας –Λιδωρίκι ,αριστερά του ποταμού Βίστριζα στη θέση Κορομπίλη ,στο ίδιο μέρος που σήμερα υπάρχει το εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας .
Το Μάιο του 1903 με πρωτοβουλία του τότε Παπά του χωριού μας Παπακώστα Παπανικολάου ,οι κάτοικοι των κοινοτήτων Πύργου –Ανατολής και Περιστερίου πήγανε να κτίσουνε μεγαλύτερο Ναό ,γιατί ο παλιός ήταν μικρών διαστάσεων 4 χ 6 μ. Μόλις όμως γκρέμισαν το μικρό αυτό Ναό και έσκαβαν τα θεμέλια του νέου Ναού σε βάθος δύο περίπου μέτρων άρχισαν να βρίσκουν κομμάτια από μάρμαρα ,εικόνες και άλλα θρησκευτικά αντικείμενα (καντήλια , σταυρούς κ.λ.) επίσης βρήκανε τρία μεγάλα μαρμάρινα κομμάτια από κολώνες .
Τα ευρήματα αυτά έκαναν μεγάλη εντύπωση στους εργάτες και άρχισαν να σκάβουν ποιο βαθιά .Τότε όμως ,ενώ ο ουρανός ήταν καταγάλανος ,άρχισε να βρέχει καταρακτωδώς , μόνο στο σημείο αυτό. Οι εργάτες σταμάτησαν το σκάψιμο και σταμάτησε και η βροχή . Μετά από λίγη ώρα που ξανάρχισαν να σκάβουν η βροχή άρχισε πάλι , τότε ο παπάς είπε : η Παναγία δεν θέλει να σκάψουμε άλλο : και σταμάτησαν το σκάψιμο. Μετά από λίγες ημέρες ξαναπήγανε και αφού ισοπέδωσαν το έδαφος εντόπισαν νέο Ναό μεγαλύτερο του παλαιού, με διαστάσεις 6 χ 10 μ, και έκτισαν πάνω σε αυτό το σημερινό Ναό.
Μετά από 3 – 4 χρόνια πήγανε από την Υπάτη 6 άτομα να πάρουν μία κολώνα από τις τρεις που είχανε βρεθεί για να την μεταφέρουν στην Υπάτη και να τη χρησιμοποιήσουν στον εκεί Ιερό Ναό του Αγ.Ηρωδίωνα .Μόλις όμως την μεταφέρανε σε μικρή απόσταση δεν μπορούσαν να την σηκώσουν και να τη μεταφέρουν .Έτσι εγκατέλειψαν την κολώνα εκεί.
Σύμφωνα με την παράδοση μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453 μ.χ μία Τούρκικη στρατιά περνώντας το Δημόσιο δρόμο Λαμίας – Λιδωρίκι σταμάτησε στη θέση Σκάλα απέναντι από το Μοναστήρι της Αγίας Σοφίας .Εκεί ο Τούρκος διοικητής της στρατιάς είδε το μοναστήρι απέναντι και θύμωσε γιατί ούτε ο Ηγούμενος ,ούτε άλλος αντιπρόσωπος δεν πήγε να τους χαιρετήσει και έστειλε στρατιώτες να οδηγήσουν τον Ηγούμενο και τους μοναχούς μπροστά του .Ο Ηγούμενος όχι μόνο δεν πήγε να τον χαιρετήσει ,αλλά πήρε μαζί του και τους μοναχούς και έφυγε.
Τότε ο Τούρκος διοικητής θύμωσε και διέταξε να το καταστρέψουν με κανόνια. Μετά τη καταστροφή του Μοναστηριού η περιουσία του μοιράστηκε μεταξύ των πλησιέστερων χωριών πλην μιας εκτάσεως πεντακοσίων στρεμμάτων γύρω από το Μοναστήρι.
Κατά την εποχή του Αλή Πασά ( 1790 – 1822 ) η περιοχή αυτή δόθηκε στον οπλαρχηγό του Αγά ,Γεωργάκη Κοντογιάννη ο οποίος μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας γύρω στα 1835 πούλησε την περιοχή ,για λίγα γρόσια και 200 πρόβατα στον Γραμματίκα από το Νιοχώρι. Ο Γραμματίκας κατόπιν πούλησε την περιουσία του στον Γιάννη Κουτσόβουλο,
Στο ιερό Ναό της Αγίας Σοφίας κάθε Δευτέρα του Πάσχα γίνεται μεγάλο πανηγύρι και αντάμωμα των κατοίκων όλων των διπλανών χωριών.Στήν τουρκοκρατία η περιοχή διατήρησε το όνομα της .
Οι κάτοικοι προσέφεραν πολλά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821 και το Μακρυκάμπι της Οίτης ήταν το κέντρο συγκέντρωσης των στρατευμάτων του Γκούρα του Καραισκάκη κλπ
Tο μοναστήρι της Αγίας Σοφίας Κορομπίλη είχε μεγάλη περιουσία και πολλά ζώα, μεταξύ αυτών είχε και έναν κόκορα στον οποίο είχανε κρεμάσει στο λαιμό του ένα μικρό κουδουνάκι, ο κόκορας αυτός ήταν το καμάρι του μοναστηριού. Καθώς η θέση του Μοναστηριού ήταν σε κομβικό σημείο δίπλα στον δρόμο Λαμίας ( Ζητούνι ) –Λιδώρικι – Σάλωνα ,περνούσαν από εκεί τα Τούρκικα στρατεύματα .Κάποια ημέρα πέρασε από το μοναστήρι ένας Τούρκος αγάς ,ο οποίος φεύγοντας ζήτησε να πάρει τον κόκορα του μοναστηριού ως λάφυρο, οι μοναχοί ζήτησαν από το Τούρκο αγά να πάρει ότι άλλο ήθελε εκτός τον κόκορα γιατί ήταν το καμάρι του μοναστηριού αλλά αυτός επέμενε πήρε τον κόκορα και έφυγε. Πηγαίνοντας προς το Μακρυκάμπι την ώρα που περνούσε το ρέμα μέσα από τα έλατα ,πετάχτηκε ξαφνικά κάποιο αγρίμι. Το άλογο του Αγά ξαφνιάστηκε, σηκώθηκε στα δύο του πόδια ρίχνοντας τον Αγά πάνω στις πέτρες του ποταμού. Ο θάνατος του ήταν ακαριαίος. Έντρομοι οι συνοδοί του αγά πήγαν στη γυναίκα του και διηγήθηκαν το τι ακριβώς είχε συμβεί .Τότε αυτή από το φόβο της Αγίας , έστειλε λάδι και χρήματα στο μοναστήρι

Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2012

Η Γεναιολογία μου- ένα ιστορικό πρόσωπο της Ανατολής Φθιώτιδας Απάνω Χομίργιανη)






Ένας μακρινός μου πρόγονος !!



Ο λόγος το φέρνει να μιλήσω και γι’ αυτό, θέλω να γράψω την μυθιστορία ενός μακρινού προγόνου μου. Από έγγραφη αναφορά της 1ης Απριλίου του 1828, της επιστατοδημογεροντίας των Σαλώνων, που υπογράφουν ο Κωσταντής Καραμάνης και ο γραμματέας της επαρχίας Αναγνώστις Λατζαρής προκύπτει:

Μεταξύ αυτών που εκλέγηκαν στο χωριό Καστριώτισσα, ως πληρεξούσιοι των επαρχιών Νέων Πατρών (Πατρατζίκι) για την Τρίτη Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων, ήταν και ο Αναγνώστις Κορομπίλι, από την Απάνω Χομίργιανη.

Ο Αναγνώστις Κορομπίλι είχε μέτριο ανάστημα. Το πρόσωπο του, στηριγμένο σ’ ένα κοντό λαιμό, ήταν πράος, αλλά γεμάτος ζωή και δραστηριότητα. Λιγομίλητος, μιλούσε με μελιχρότητα και πρόφερε τις λέξεις αργά και καθαρά. Έπαιρνε το λόγο πάντοτε τελευταίος και επιβαλλόταν με τη λογική διατύπωση της γνώμης του.

Αργότερα ο Βαγγέλης Κοντογιάννης του εμπιστεύτηκε μια κλέ-φτικη ομάδα, η οποία όμως διαλύθηκε γρήγορα. Σε μια συμπλοκή με τους Τούρκους συνελήφθη και αυτοί τον έκλεισαν μέσα σ’ ένα κατώι, αφού του έδεσαν με χαλκάδες τα πόδια, για να μην μπορεί να φύγει.

Όμως η φυλακή δεν μπόρεσε να τον κρατήσει. Την νύχτα έβγαλε την πόρτα από τους ρεζέδες, κατόρθωσε να ελευθερώσει το ένα του πόδι και το πρωί έφτασε στην Σπερχιάδα, όπου σε κάποιο χαλκάδικο έκοψε τις αλυσίδες που έσερνε όλη τη νύχτα.

Αυτό το γεγονός ήταν καθοριστικό για την μετέπειτα ζωή του, γιατί ήταν αδύνατο να επιστρέψει πάλι στο χωριό του. Βγήκε στο βουνό Κλέφτης, όχι με την σύγχρονη έννοια, αλλά της εποχής του, περιφερόταν δε στα βουνά γύρω από τα χωριά και ζούσε με μικροληστείες.

Κατά την παράδοση, σε μια μάχη με τους Τούρκους έξω από το χωριό Πύργος Υπάτης, στην θέση που από τότε ονομάστηκε Κορομπίλη, καθώς έσκυψε να βοηθήσει ένα συμπολεμιστή του, που τελικά ήταν νεκρός, του έπεσε ο σκούφος. Το αποτέλεσμα ήταν βλέποντας πάνω στο νεκρό τον σκούφο του, να δηλώσουν εκείνο για νεκρό. Το νέο διαδόθηκε γρήγορα και έφτασε στο χωριό του και στους δικούς του, που του έκαναν μάλιστα και μνημόσυνο.

Μετά από λίγο καιρό ο Αναγνώστις Κορομπίλι πήγε στο χωριό του, αφού ενημέρωσε τους δικούς του ότι είναι ζωντανός, συνάντησε τον Πρόεδρο του χωριού για να ζητήσει τρόφιμα. Τον ρώτησε «αν έχουν κάποιο συγχωριανό στο βουνό να πολεμάει τους Τούρκους». Ο Πρόεδρος που δεν τον γνώρισε μετά από τόσα χρόνια που έλειπε, εξ άλλου ήξερε πως έχει σκοτωθεί, απάντησε «είχαμε κάποτε και εμείς ένα χαμένο κορμί». «αν τον έβλεπες θα τον γνώριζες;» ξαναρώτησε ο Κορομπίλι και ο Πρόεδρος απάντησε «αμ, πως δεν θα τον γνώριζα». Και τότε ο Αναγνώστις Κορομπίλι του είπε, ότι είναι εκείνος. Όταν κατάλαβε ο Πρόεδρος, ότι είχε μπροστά του τον Κορομπίλι τα γόνατα του λυγάνε από τον ψυχοταραγμό, λέγεται ότι από τον φόβο του, έπαθε συγκοπή και πέθανε.

Παρακλάδι (απόγονος) του Αναγνώστι Κορομπίλι καταστάλαξε ύστερα από χρόνια στην Ρεντίνα. Ήταν λεβέντης και καλός άνθρωπος, αλλά εκείνα τα χρόνια άμα δεν είχες κύκλο, συγγενείς και φίλους, δεν σε υπολόγιζαν οι άλλοι. Σιγά σιγά με τον καιρό τον αγάπησαν στο χωριό, αλλά και μερικοί τον στραβοκοίταζαν.

Αφού πιάστηκε καλά και νοικοκυρεύτηκε, δημιουργήθηκε κατά παραφθορά το όνομα Κορομπίλης και το σόι το Κορομπιλέϊκο.








 





    







Πέμπτη 1 Νοεμβρίου 2012

ΓΙΟΡΤΗ ΤΣΙΠΟΥΡΟΥ...!
 
Την 6η «Γιορτή Τσίπουρου» διοργανώνει ο Δήμος Σοφάδων και η Δημοτική Επιχείρηση Ρεντίνας το Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2012 και ώρα 1.00 μ.μ στην κεντρική πλατεία της Ρεντίνας.
Η Ρεντίνα με φθινοπωρινά χρώματα και άρωμα τσίπουρου, προσκαλεί να αναβιώσουμε την παράδοση και να μυηθούμε στα μυστικά της απόσταξης και κυρίως να απολαύσουμε άφθονο τσίπουρο και ντόπια εδέσματα.
Όσοι παραβρεθείτε στη γιορτή, αξίζει να επισκεφθείτε το Μουσείο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης, το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης και το Μουσειακό Ναό Αγ. Γεωργίου. Μην παραλείψετε ωστόσο να περιηγηθείτε στα πλακόστρωτα δρομάκια και να χαρείτε την άγρια ομορφιά του Αγραφιώτικου τοπίου.